خاندان مسعودیخاندان مسعودی از جمله خاندان‌های مهم و تاثیرگذار در روزنامه‌نگاری کشور ایران در عصر پهلوی می‌باشند. عباس مسعودی معروف‌ترین عضو این خاندان است که روزنامه اطلاعات را در اختیار داشت و در طول تاریخ پهلوی، مهم‌ترین روزنامه در کل کشور به شمار می‌رفت. ۱ - خاستگاه خانداندر مورد خاستگاه این خاندان باید گفت، این خاندان در شهر تهران می‌زیسته‌اند؛ ولی قبل از عباس مسعودی، شخص شاخصی از این خاندان در تاریخ ایران وجود ندارد. عباس مسعودی شغل خود را با کارگری و حروفچینی در روزنامه‌های مختلف آغاز کرد و پس از چندین سال توانست امتیاز روزنامه اطلاعات را خریداری نماید. ۲ - افراد شاخص خاندان مسعودیدر این بخش به معرفی برخی از افراد معروف و شاخص خاندان مسعودی پرداخته شده است: ۲.۱ - عباس مسعودیعباس مسعودی فرزند حاج محمدعلی مسعودی در سال ۱۲۷۴ه. ش در شهر تهران متولد شد. [۱]
عاقلی، باقر، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ج۳، ص۱۴۳۱، تهران، نشر گفتار، چاپ اول، ۱۳۸۰.
وی تحصیلات مقدماتی و متوسطه را در شهر تهران گذراند و پس از آن به عنوان کارگر ساده و حروفچین در روزنامه‌های تهران مشغول به کار شد. پس از مدتی به عنوان مصحح در روزنامه‌های شفق و اقدام مشغول به کار شد و هم چنین توانست خبرنگار روزنامه‌های ایران و کوشش گردد. وی در سال ۱۳۰۰ه. ش اتاق مرکز اطلاعات را دایر کرد. وی در این اتاق اخبار خبرگزاری‌های رویترز و هاواس را می‌گرفت و پس از ترجمه آن را منتشر می‌ساخت. در سال ۱۳۰۵ه. ش عباس مسعودی امتیاز روزنامه اطلاعات را با توسل به زور و فشار پلیس از فردی به نام علی اکبر سلیمی خریداری کرد [۲]
عاقلی، باقر، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ج۳، ص۱۴۳۱.
و به تدریج توانست آن را گسترش دهد. از جمله مجلاتی که وی در سایه روزنامه اطلاعات چاپ نمود، مجله یادگار بود که مسعودی آن را به پشتوانه عباس اقبال آشتیانی در زمینه ادب فارسی انتشار داد. [۳]
اتحاد، هوشنگ، پژوهشگران معاصر ایران (عباس اقبال و فروزانفر)، ص۵۷_ ۵۸، تهران، انتشارات فرهنگ معاصر، چاپ اول، ۱۳۸۱.
وی از سال ۱۳۲۰ه. ش از طرفداران مصدق شد و در سال ۱۳۲۰ه. ش سلسله مقالاتی را در روزنامه اطلاعات علیه رضاشاه به چاپ رساند؛ هم چنین در سال ۱۳۲۱ه. ش سلسله مقالاتی را بر ضد قوام السلطنه چاپ نمود و به همین جهت روزنامه وی توقیف شد و وی نیز به زندان افتاد. در سال ۱۳۳۲ه. ش نیز شدیدترین حملات را علیه شاه و حکومت انجام داد. عباس مسعودی در سال ۱۳۱۴ه. ش به نمایندگی از شهر تهران به مجلس ملی دوره دهم راه یافت. وی تا پایان دوره پانزدهم به طور متناوب طی شش دوره در مجلس شورای ملی حضور داشت. [۴]
عاقلی، باقر، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ج۳، ص۱۴۳۲.
هم چنین عباس مسعودی در سال ۱۳۲۸ه. ش از حوزه انتخابیه تهران به عنوان سناتور انتصابی به مجلس سنا راه یافت و تا سال ۱۳۵۱ه. ش سناتور مجلس سنا نیز بود. [۵]
موتی، مصطفی، بازیگران سیاسی از مشروطیت تا سال ۱۳۵۷، ج۴، ص۳۸۴، لندن، چاپ پکا، چاپ اول، ۱۳۷۴.
هم چنین وی از اعضای جمعیت فراماسونری و از افراد موثر در شکل‌گیری کلوپ روتاری به شمار می‌رفت. در تاریخ ۲۷ خرداد ۱۳۵۳ه. ش عباس مسعودی در دفتر کار خود درگذشت. [۶]
عاقلی، باقر، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ج۳، ص۱۴۳۲.
[۷]
هروی، مهدی و سمیعی، احمد، ۲۲ نخست وزیر در ۳۷ سال، ص۳۰۰، تهران، نشر نوگل، چاپ اول، ۱۳۸۴.
۲.۲ - جواد مسعودیجواد مسعودی فرزند حاج محمدعلی، در سال ۱۲۸۸ه. ش در شهر تهران متولد شد. وی تحصیلات مقدماتی خود را در شهر تهران خواند و برای ادامه تحصیل به کشورهای اروپایی رفت. وی پس از ده سال تحصیل در رشته علوم اقتصادی و روزنامه‌نگاری در کشورهای سویس و بلژیک، به کشور بازگشت و به سردبیر روزنامه ژورنال دو منصوب شد. پس از مدتی نیز صاحب امتیاز و سردبیر این روزنامه نیز شد. جواد مسعودی از نزدیکان قوام السلطنه بود و دختر خود را به ازدواج پسر قوام درآورد. [۸]
عاقلی، باقر، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ج۳، ص۱۴۳۱.
جواد مسعودی از طرف مردم دماوند به نمایندگی در مجلس شورای ملی برگزیده شد و به مجلس راه یافت. هم چنین وی در دوره شانزدهم نیز به نمایندگی مجلس شورای ملی انتخاب گردید. [۹]
هروی، مهدی و سمیعی، احمد، ۲۲ نخست وزیر در ۳۷ سال، ص۱۱۲، تهران، نشر نوگل، چاپ اول، ۱۳۸۴.
پس از اتمام دوران نمایندگی به سویس رفت و در سال ۱۳۷۰ه. ش در آن کشور درگذشت. [۱۰]
عاقلی، باقر، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ج۳، ص۱۴۳۱.
۲.۳ - محمدعلی مسعودیمحمدعلی مسعودی فرزند حسن در سال ۱۲۹۳ه. ش در شهر تهران متولد شد. تحصیلات مقدماتی خود را در مدارس و دبیرستان‌های تهران به اتمام رساند و سپس برای ادامه تحصیل به دانشکده حقوق رفت و در آن جا لیسانس حقوق خود را دریافت نمود. وی بردارزاده عباس مسعودی صاحب امتیاز روزنامه اطلاعات بود و به همین جهت از سال ۱۳۱۶ تا ۱۳۲۰ه. ش به عنوان سردبیر روزنامه اطلاعات مشغول به کار بود. در سال ۱۳۲۰ه. ش عباس مسعودی، برادرزاده‌اش محمدعلی را به عنوان قائم مقام خود در روزنامه منصوب کرد. محمدعلی مسعودی تا سال ۱۳۳۱ه. ش در روزنامه اطلاعات قائم مقام بود و پس از آن از روزنامه اطلاعات خارج شد و در سال ۱۳۳۲ه. ش روزنامه پست تهران را منتشر نمود. [۱۱]
عاقلی، باقر، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ج۳، ص۱۴۳۳.
وی برخلاف عموی خود در زمان مصدق، از دربار حمایت می‌نمود و به همین جهت توانست این روزنامه را تقویت کند و تیتراژ آن را بالا ببرد. در زمان نخست وزیری اقبال وی از نزدیکان وی به حساب می‌آمد و مسعودی به وی مشاوراتی نیز می‌داد. [۱۲]
مرکز بررسی اسناد تاریخی، رجال عصر پهلوی (منوچهر اقبال) به روایت اسناد ساواک، ص۹۳، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، چاپ اول، ۱۳۷۹.
هم چنین از مشاورین شریف امامی در هنگام نخست وزیری وی بود و در طول نخست وزیری وی، اتاقی در دفتر نخست وزیری برای خود داشت. [۱۳]
موتی، مصطفی، بازیگران سیاسی از مشروطیت تا سال ۱۳۵۷، ج۴، ص۳۳۹.
محمدعلی مسعودی در دوره‌های پانزدهم و شانزدهم مجلس شورای ملی توانست از طرف حوزه تهران و دماوند به مجلس راه یابد؛ [۱۴]
عاقلی، باقر، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ج۳، ص۱۴۳۳.
در سال ۱۳۴۰ه. ش برخی از نمایندگان مجلس منحله که انتصاب آن‌ها به سیاست انگلیس مطرح بود، از جمله محمدعلی مسعودی، در سخنرانی‌هایی حمله به دولت امینی را آغاز کردند و با تشکیل جلساتی از مردم می‌خواستند که علیه دولت تظاهرات کنند، که در اثر این تحریکات دانشگاه تهران متشنج شد و تظاهراتی صورت گرفت. شورای دانشگاه تهران اطلاعیه‌ای را خطاب به دانشجویان صادر کرد. در این اطلاعیه متذکر شده بود: دانشگاه فقط محیط تعلیم و تربیت و تحقیق است، دانشجویان نباید کاری انجام دهند که دولت ناگزیر به مداخله در امور دانشگاه بشود. [۱۵]
هروی، مهدی و سمیعی، احمد، ۲۲ نخست وزیر در ۳۷ سال، ص۲۰۳.
محمدعلی مسعودی هم چنین در دوره‌های هجدهم و نوزدهم و بیستم نیز به عنوان نماینده به مجلس شورای ملی راه یافت. وی در سال ۱۳۵۶ه. ش به عنوان سناتور به مجلس سنا راه یافت. در دی‌ماه ۱۳۵۷ه. ش شخصی به نام ژنرال رابرت هایزر آمریکایی به ایران وارد شد و شاه به واسطه محمدعلی مسعودی از حضور وی در ایران باخبر شد. [۱۶]
هروی، مهدی و سمیعی، احمد، ۲۲ نخست وزیر در ۳۷ سال، ص۴۳۸.
وی در ایالت ونکوور آمریکا بر اثر حادثه رانندگی جان خود را از دست داد. [۱۷]
موتی، مصطفی، بازیگران سیاسی از مشروطیت تا سال ۱۳۵۷، ج۴، ص۳۸۲.
۲.۴ - فرهاد مسعودیفرهاد مسعودی پسر عباس مسعودی روزنامه‌نویس و موسس روزنامه اطلاعات بود. درباره سال ولادت وی اطلاع دقیقی در دست نیست. فرهاد مسعودی در خرداد سال ۱۳۵۳ه. ش پس از مرگ پدرش در دفتر کارش بر اثر سکته مغزی، مدیریت موسسه اطلاعات را به عهده گرفت و این مسئولیت تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ماه سال ۱۳۵۷ه. ش ادامه داشت. فرهاد مسعودی از سال ۱۳۵۳ه. ش پس از کنار رفتن تیمسار سرلشکر مهدی خزایی از فدراسیون والیبال، ریاست این فدراسیون را نیز به عهده داشت و تا سال ۱۳۵۶ بر صندلی ریاست فدراسیون والیبال تکیه زده بود. (به نقل از سایت تبیان، تاریخچه والیبال قسمت سوم، روسای فدراسیون والیبال از اواخر سال ۱۳۳۶ تا کنون.) در تاریخ ۱۷ دی ۱۳۵۶ در روزنامه اطلاعات مقاله‌ای با عنوان ایران و استعمار سرخ و سیاه چاپ شد [۱۸]
هروی، مهدی و سمیعی، احمد، ۲۲ نخست وزیر در ۳۷ سال، ص۳۶۲، تهران، نشر نوگل، چاپ اول، ۱۳۸۴.
که بر خلاف نظر کسانی که دستور انتشار آن را دادند، منجر به شدت گرفتن انقلاب و سرنگونی شاه گردید، این مقاله با نام مجعول احمد رشیدی مطلق انتشار یافته بود. ۳ - پانویس
۴ - منبعسایت پژوهه، برگرفته از مقاله «حاندان مسعودی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۲/۲۶. رده‌های این صفحه : تراجم | جرائد و روزنامه ها | جراید عصر پهلوی | خاندان ها | خاندان های ایرانی | رسانه ها | روزنامه نگاران عصر پهلوی | مقالات پژوهه | نمایندگان مجلس ملی
|